بیماری های شانه مربوط به کدام گروه از متخصصین پزشکی است؟
قاعدتاً این سؤال خیلی ساده ای است، اما بسیاری از مردم پاسخ درست آنرا نمی دانند. اغلب مردم تصور می کنند “شانه” جزو “دست” است. اشتباه از اینجا ناشی می شود که تعریف ” دست ” از نظر پزشکی با تعریف آن از نظر افراد غیر گروه پزشکی کاملاً متفاوت است.
از دید افراد غیر پزشک ” دست ” به معنای ناحیه ای است که از شانه تا نوک انگشتان است، و به همین خاطر تصور می کنند که جراحی شانه هم جزو جراحی های دست است؛ و به همین خاطر فکر می کنند که جراحان دست هستند که جراحی های شانه را هم انجام می دهند.
از دیدگاه پزشکی، این یک تصور غلط است، چرا که تعریف ” دست ” آن نیست که ذکر شد. از نظر پزشکی ” دست ” ناحیه ای است که از مچ دست به پایین قرار دارد، یعنی ” مچ دست، کف دست و انگشتان دست”؛ و بنابراین ناحیه آرنج یا شانه جزو” دست ” نیست.
جراحان دست که فلوشیپ یا فوق تخصص دست هستند در دوره تحصیلات پس از تخصص خود راجع به دست آموزش می بینند و جراحان شانه ارتوپدهایی هستند که پس از تخصص خود راجع به شانه تحصیل می کنند و آموزش می بینند. این مسأله طی سالهای اخیر از اهمیت بیشتری هم برخوردار شده است، چرا که در سالهای اخیرآرتروسکوپی شانه پیشرفت زیادی کرده و عملاً خیلی از بیماری های شانه را می توان به روش آرتروسکوپیک درمان کرد، در حالیکه آموزش کامل و انجام جراحی های آرتروسکوپیک شانه فقط در حوزه کاری جراحان شانه است.
البته خود جراحان دست هم دو گروه هستند: 1) گروهی که متخصص ارتوپدی می شوند و پس از آن دوره جراحی دست را می بینند. 2) گروهی که ابتدا متخصص جراحی عمومی می شوند و پس از آن دوره جراحی پلاستیک دست را می بینند که این گروه دوم در طول کل تحصیلات تخصصی و فوق تخصصی خود اصلاً راجع به بیماری های خاص شانه آموزشی نمی بینند.
باید متذکر شد که جراحان دست اصولاً جراحی میکروسکوپی و اعصاب محیطی را هم فرا می گیرند و بنابراین در مواردی که کارهای جراحی میکروسکوپی در هر ناحیه ای از اندامها منجمله شانه نیاز باشد مربوط به این گروه از جراحان است و معمولاً جراحان شانه این جراحی ها را انجام نمی دهند. مثلاً جراحی صدمات شبکه عصبی گردن که ممکن است بدنبال زایمان و کشیده شدن دست نوزاد رخ دهد و یا در سنین بالاتر ناشی از ضربه باشد کار جراحان پلاستیک و یا جراحان دست است.
در نمای کلی درد شانه اول به پزشکان عمومی مربوط می شود و آنها می توانند خیلی از دردهای شانه را تشخیص دهند و درمان کنند، پس از آن و در سطح تخصصی به کلیه متخصص ها و فوق تخصص های ارتوپدی بطور یکسان مربوط می شود، و در سطح سوم یعنی سطح فوق تخصصی، به جراحان شانه مربوط است.
پس بطور خلاصه: از نظر پزشکی، ” دست ” با ” شانه ” تفاوت دارد ، و بنابراین جراحی های شانه در حد فوق تخصصی، جزو حوزه کاری جراحان شانه است نه جراحان دست.
پایان
