پارگی‏ های تاندون روتاتور کاف شانه – از گیر افتادگی تاندون تا پارگی وسیع و تخریب شانه

پارگی‏های تاندون روتاتور کاف شانه

برای دیدن فیلم های مربوط به این قسمت اینجا کلیک کنید.

در این قسمت، این بیماری بطور مبسوط شرح  داده شده است. اگر بخواهید آنرا بطور خلاصه در کنار چند بیماری دیگر مطالعه کنید اینجا کلیک کنید.

تاندون روتاتور کاف شانه به نام “تاندون چرخاننده شانه” هم شناخته می‌شود و به آن “تاندون روتیتور کاف” و به انگلیسی “rotator cuff tendon” هم گفته می‏ شود. به این تاندون “تاندون سر شانه” هم می‏ گویند که یک غلط مصطلح است.
این بیماری شایعترین علت درد شانه بوده و به صورت یک طیف از بیماری‏هاست که از شدت کم شروع می‏ شود واگر درمان نشود به پارگی بسیار شدید تاندون تبدیل شده و پس از آن می‏ تواند به تخریب شانه منجر گردد.

سیر بیماری و انواع پارگی:

انواع پارگی از شدت کم تا زیاد به ترتیب زیر است:
1) سندرم ایمپینجمنت یا Impingement syndrome
2) نیمه پارگی یا Partial thickness
3) پارگی کامل یا Full thickness
4) تخریب شانه یا Cuff tear arthropathy
ابتدای این گروه از بیماری‏ها به نام “سندرم ایمپینجمنت”، یا ” سندرم گیر کردن تاندون روتاتور کاف Impingement syndrome” است. در این مرحله ممکن است در MRI فقط بورسیت و یا تندینوز شانه گزارش شود و عملا پارگی گزارش نمی‏ شود. اگر این بیماری درمان نشود ضایعه بدتر شده و پارگی تاندون رخ می‌دهد.
پارگی اوایل بصورت ریش ریش شدن و نیمه پارگی (Partial thickness rotator cuff tear) است و بعد از آن پارگی کامل (Full thickness) تاندون ایجاد می‌شود؛ در این حالت قدرت عضلات شانه کاهش می‌یابد و حتی ممکن است پارگی آنقدر وسیع شود که بیمار نتواند اصلاً دست خود را بالا ببرد و عملاً بازویش در کنار بدن آویزان بماند. اگر پارگی تاندون طولانی مدت باقی بماند و درمان نشود ممکن است به آرتروز بسیار شدید و تخریب مفصل شانه یا Cuff tear arthropathy منجر گردد که باعث درد و ناتوانی شدید می شود؛ درمان چنین حالتی تعویض مفصل شانه، آنهم از نوعی ویژه (پروتز معکوس شانه Reverse shoulder prosthesis) است که ممکن است خیلی هم دوام نیاورد و شل شود و جراحی‏های متعدد لازم شود.
هر چه از مرحله یک به چهار نزدیک شویم احتمال موفقیت درمانهای غیر جراحی کمتر می شود. در مرحله یک یعنی سندروم ایمپینجمنت اغلب بیماران به درمانهای غیر جراحی پاسخ می‏ دهند اما در مراحل بالاتر بیشتر بیماران جراحی لازم دارند.
در این مبحث ابتدا بیماری گیر کردن تاندون روتاتور کاف شانه (impingement syndrome) و پس از آن پارگی این تاندون شرح داده می شود.

شناخت تاندون‏های روتاتور کاف شانه

تاندون چیست؟ تاندون قسمت انتهایی عضله است که بافت محکمی داشته، عضله را به استخوان وصل می‏کند و باعث می‏شود که عضله بتواند استخوان را کشیده و از محل مفصل حرکت دهد.
تاندون روتاتور کاف شانه از بهم پیوستن تاندون چهار عضله تشکیل می ‏شود. این عضلات عبارتند از:
1) سوپرااسپیناتوس (supraspinatus)
2) اینفرااسپیناتوس (infraspinatus)
3) ساب‌اسکاپولاریس (subscapularis)
4) ترس مینور (teres minor)

این عضلات از استخوان کتف (اسکاپولا scapula) شروع شده و پس ازتبدیل شدن به تاندون، تاندون آنها به یکدیگر وصل شده، یک تاندون پهن تشکیل داده و در نهایت به سر استخوان بازو بر روی دو برجستگی تکمه‌ای شکل کوچک و بزرگ (lesser and grater tuberosities) وصل می‌شوند. این تاندون، سر استخوان شانه را در مفصل شانه نگه می‏دارد و کمک می کند که بازو به داخل و خارج ‌بچرخد و بخصوص در بالا آوردن بازو نقش اساسی دارد.

تاندون روتاتور کاف هنگام رسیدن به سر بازو ازیک دهانه رد میشود؛ گاهی ممکن است به دلائلی در آنجا تحت فشار قرار گیرد و موقع حرکت دادن بازو، بخصوص بالا آوردن آن، گیر کند و درد ایجاد نماید. این حالت به نام “گیر کردن تاندون روتاتور کاف شانه”، یا سندرم ایمپینجمنت (impingement syndrome) و یا سندرم ایمپینجمنت ساب آکرومیال (subacromial impingement) شناخته می‌شود.
همانطور که در شکلها دیده می‌شود، دهانه‌ای که تاندون کاف شانه از آن رد می‌شود، بالاتر از سر استخوان بازو قرار دارد واستخوان‌های آکرومیون و کوراکوئید (acromion and coracoid) که در حقیقت زوائدی از استخوان کتف هستند و با یک رباط (coracoacromial ligament) به یکدیگر وصل شده‌اند، و به صورت یک قوس سقف این دهانه را تشکیل می‌دهند. تاندون روتاتور کاف ممکن است به هر قسمت از این قوس، بخصوص آکرومیون گیر کند و باعث درد شانه شود.

علل پاره شدن تاندون روتاتور کاف شانه

معمولاً علت واحدی برای این بیماری یافت نمی‌شود، ولی عوامل مؤثر در ایجا د آن عبارتند از:
1) سن؛ معمولاً با افزایش سن و رسیدن به سنین میانسالی این بیماری شروع می‌شود.
2) ورزش، فعالیت و کار کردن زیاد با دست‌ها، بخصوص کارهای بالای سر، مثل والیبال، نقاشی ساختمان و … .
3) ژنتیک؛ در بعضی افراد سر استخوان آکرومیون به سمت پایین خم شده و احتمال وارد کردن فشار بر تاندون کاف و آسیب آن را افزایش می‌دهد (آکرومیون تیپ III در شکل زیر)

4) صدمه خود تاندون در اثر ضربه که باعث تورم آن می‌شود.
5) رسوب کلسیم در تاندون کاف (تاندینیت کلسیفیه calcific tendinitis) که در یک قسمت تاندون برجستگی ایجاد می‌کند. این بیماری معمولاً بصورت جدا از گیر کردن تاندون روتاتور کاف شانه شناخته و بررسی می‌شود.
6) تورم بورس زیر آکرومیون (subacromial bursitis)؛ این بورس یک کیسۀ کوچک و طبیعی است که بالای تاندون کاف و زیر استخوان آکرومیون قرار گرفته و حاوی مایع لزج و چسبندۀ بسیار کمی است که حرکت تاندون زیر استخوان را تسهیل می‌کند. تورم این بورس به نام بورسیت ساب آکرومیال است که فضا و حجم دهانۀ مزبور را کم میکند و تاندون را گیر می‌اندازد.
7) شکستگی تکمۀ بزرگ سر بازو که در محلی بالاتر از محل طبیعی خود جوش خورده باشد؛ در این حالت، دهانۀ مزبور از سمت پایین تنگ می‌شود.
معمولاً پارگی تاندون روتاتور کاف در سنین متوسط به بالا رخ می‏دهد و وقتی درست بررسی کنیم اغلب معلوم می‌شود که گهگاهی دردهایی از قبل داشته‏اند و بعداً با یک ضربه نه چندان سنگین دچار پارگی تاندون شده‏ اند. البته بندرت ممکن است که یک ضربه سنگین منجر به پارگی تاندونی شود که قبلاً سالم بوده است.

علائم پارگی تاندون روتاتور کاف شانه

علامت اصلی این بیماری درد است. این درد معمولاً شبها و موقع استراحت کردن بیشتر است. در طول روز با بالا بردن دست به سطح بالاتر از شانه بدتر می‌شود؛ و بیمار نمی‏تواند وسایل را به راحتی بالای سر خود ببرد، یا موقع نرمش و ورزش، دستهای خود را کاملاً بالا ببرد. ممکن است درد بسیار خفیف باشد و بر کار یا ورزش بیمار تأثیر واضحی نگذارد و یا آنقدر شدید باشد که مانع خواب، کار و ورزش گردد. اوایل بیماری درد خفیف‌تر است و با پیشرفت بیماری شدیدتر می‌شود.
اگرچه مشکل بیمار در مفصل شانه است ولی محل احساس درد معمولاً سر شانه ویا بالای قسمت خارجی بازو است ( شکلهای زیر)، و به همین خاطر ممکن است بررسی‌ها و درمان‏های زیادی روی بازوی بیمار انجام شود در حالیکه بیماری در بازو نیست ودر داخل شانه است.

در اوایل بیماری، دامنه حرکات شانه خوب است و بیمار می‏تواند دست‏هایش را به بالای سر و یا پشت خود برساند؛ اگرچه این حرکات دردناک است. اگر این بیماری به موقع درمان نشود کم کم مفصل شانه خشک شده و دامنه حرکتی آن کاهش می‌یابد و دست‏ها نمی‏تواند به بالای سر یا پشت برود. اگر شانه خشک شود درمان سخت‌تر و طولانی‌تر خواهد شد و از طرف دیگر معمولاً ضایعه بدتر شده و پارگی تاندون بزرگتر می‌گردد.

تشخیص پارگی تاندون روتاتور کاف شانه

بیماری که با علائم فوق مراجعه کند، پزشک شرح حال می‏گیرد، سؤالات اساسی مربوط به بیماری را می‌پرسد و پس از آن بیمار را معاینه می‏ کند و به “تشخیص بالینی” این بیماری می‌رسد. “تشخیص بالینی” یعنی تشخیصی که قبل از دیدن عکس، MRI و… گذاشته می‌شود.
بعد از آن است که عکس ساده بیمار رؤیت می‌گردد که به اصطلاح به آن عکس سیاه و سفید هم گفته می‌شود و اصطلاح درستی هم نیست. عکس ساده بسیار مهم است و اصولاً نباید بدون دیدن آن به MRI نگاه کرد، چون بعضی چیزها هست که در عکس ساده قابل دیدن است و در MRI اصلاً دیده نمی‌شود و دیدن آنها ممکن است اطلاعات بسیار مهمی به پزشک بدهد وبرای ادامه کارهای تشخیصی یا درمانی مهم باشد.

همیشه برای تشخیص این بیماری MRI لازم نیست، ولی بر حسب تشخیص پزشک ممکن است درخواست گردد. دستگاه MRI که برای شانه بکار می‌رود باید قدرت بالا (حد اقل 5/1 تسلا) وبا کیفیت خوب باشد و برنامه‌ای که به آن داده می‌شود باید از انواع خاصی باشد که بتواند بیشترین کمک را به پزشک بکند ودر ضمن متخصص رادیولوژی که آن را می بیند و نتیجه را گزارش می‌کند و می‌نویسد باید دوره مخصوص آن‏را دیده باشد. متأسفانه چنین شرایطی با هم درحال حاضر در کشور ما کمتر دیده می‌شود و عملاً خیلی از MRI هایی که در دست بیماران است کمک چندانی به پزشک نمی‌کند. از طرف دیگر پزشک جراح (ارتوپد شانه) هم باید تفسیر MRI شانه را آموخته باشد که بتواند صحیح ‌ترتشخیص بدهد.
ممکن است بیماری نتواند MRI انجام بدهد مثلاً ترکش در بدنش باشد، یا وسایل فلزی در قلب و یا مغزش باشد و یا از وارد شدن به دستگاه MRI هراس داشته باشد؛ ‌در چنین مواردی ممکن است برای او آرتروگرافی شانه درخواست گردد. در آرتروگرافی شانه یک ماده مخصوص به داخل مفصل شانه تزریق می‌گردد و پس از آن عکس‌های ساده از شانه گرفته می‌شود. این یک روش قدیمی است و کمک بسیار کمی به پزشک می‌کند و بندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مجموع، مهم‏ترین راه تشخیص این بیماری، گرفتن شرح حال و معاینه کامل بیمار است، نه دیدن عکس و MRI. اگر پزشک بدون گرفتن شرح حال و معاینه کامل بیمار، اقدام به دیدن عکس و MRI کند احتمال خطای تشخیصی زیاد است. مثلاً اگر بیماری مبتلا به شانه منجمد باشد و بدون معاینه، عکس و MRI او دیده شود اغلب تشخیص پارگی تاندون روتاتور کاف شانه داده می‏شود و حتی بیمار به غلط جراحی هم می‏شود؛ چون در سنینی که شانه منجمد داریم در اغلب افراد کمی پارگی‏های کوچک تاندون روتاتور کاف هم داریم که به خودی خود نه دردی دارند و نه درمانی لازم دارند. شانه منجمد را می‏توانید اینجا مطالعه نمایید.

اگر کسی بدون گرقتن شرح حال و انجام معاینه، MRI بیمار را نگاه کند قطعاً کار درستی انجام نداده و ممکن است به اشتباه بیفتد؛ این کار نشانه باسوادی و باتجربگی نیست بلکه نشانه اهمال و بی‏ توجهی است و اصطلاحاً دودش به چشم بیمار می‏ رود.

نکات مهم و کلیدی در مورد MRI شانه را می توانید اینجا ببینید.

درمان پارگی تاندون روتاتور کاف شانه 

معمولاً پزشک سعی می کند تا حد ممکن از جراحی پرهیز کند ولی گاهی اوقات واقعاً بهترین و اولین راه درمان جراحی است که در ادامه توضیح داد ه می شود. در اکثریت بیماران پارگی تاندون کم کم و طی زمانی طولانی رخ می‏دهد؛ یعنی بیمار سالها دردهای خفیفی در شانه داشته که یا اهمیت نمی‏داده و یا با درمانهایی مثل دارو درمانی یا فیریوتراپی با آن مدارا کرده تا اینکه پارگی وسیع‏تر و درد بیشتر شده و معلوم شده که پارگی تاندون کاف دارد. در این گروه از بیماران اگر قبلاً فیزیوتراپی و درمان غیر جراحی اصولی انجام نشده باشد، اول تحت درمان غیرجراحی درست و اصولی قرار می‏گیرند و اگر پاسخ کافی حاصل نشد جراحی می‏ شوند.

درمان‏های غیرجراحی 

1- کاهش فشارهای وارده به شانه 

در اوایل بیماری که پارگی بسیار کوچک و جزئی است توصیه می‌شود بیماران برای مدتی از انجام کارها و ورزش‌های بالای سر پرهیز کنند و همزمان ورزش‌های مخصوصی را روزانه در منزل انجام دهند. این ورزش‌ها هم برای تقویت عضلات روتاتور کاف، و هم برای کشیدن و آزاد کردن سفتی‌های کپسول مفصلی است؛ و هدف از آنها پایین آوردن سر استخوان بازو است که امکان گیر کردن تاندون را کمتر می‌کند.

2- فیزیوتراپی

معمولاً فیزیوتراپی هم برای بیماران نوشته می‌شود و منظور از آنهم اینست که بخصوص با ورزش درمانی به بیمار کمک کنند. اگرچه استفاده از دستگاههای موجود در مراکز فیزیوتراپی هم مفید است اما اساس درمان بر حرکات ورزشی است و بنابراین نیازی به استفاده از دستگاههای گرانقیمت و هزینه‌برمثل لیزردرمانی نیست. مهم اینست که بیماران یاد بگیرند که در منزل چگونه تمرینات ورزشی را انجام دهند. در مورد فیزیوتراپی شانه اینجا را ببینید.

3- دارو

علاوه برموارد فوق، دارو هم به بیمار داده می شود که آنهم یک مسکن معمولی است و معمولاً همراه با آن از یک آرامبخش و یک ژل مسکن هم استفاده می شود. اصولاً اثر همه مسکن‌ها مثل هم است و فرقی بین انواع آنها یا خارجی یا داخلی بودن آنها نیست، ولی بعضی بیماران ممکن است به بعضی مسکن‏ها بهتر جواب بدهند. عوارض جانبی مسکن‏ها هم ممکن است یکدیگر فرق داشته باشند. پزشک با لحاظ کردن این موارد یکی از آنها را نسخه می‌کند.
داروهای گرانقیمت و عمدتاً خارجی که بعنوان غضروف ساز یا تقویت کننده‌های استخوان و مفاصل و…شناخته می‌شوند اصلاً و ابداً هیچ تأثیری بر این بیماری ندارند و عملاً بمعنای بیرون ریختن پول بیمار است.

4- تزریق کورتون به مفصل شانه

در این بیماری، امروزه تزریق آمپول به شانه که همیشه هم کورتون بهمراه ماده بی‌حسی است، به شدت مورد سؤال می‌باشد و باید سعی شود که اجتناب گردد؛ چون به ترمیم وبهبودی تاندون کمک نمی‌کند و از طرف دیگر درد را سرکوب می‌کند، بیمار درد را احساس نمی‌کند و فعالیتش را بیشتر میکند، در نتیجه وضعیت واقعی بیماری و تاندون را بد‌تر میکند و آن را به سمت پارگی کامل پیش می‌برد. همچنین ثابت شده که تزریق کورتون کیفیت و قوام تاندون را بدتر کرده و آنرا مستعد پارگی بیشتر می‌کند. با همه این توضیحات، در موارد بسیار نادری برای تأیید تشخیص و یا کاهش موقت درد که بیمار بتواند تمرینات فیزیوتراپی را تحمل کند ممکن است آنهم فقط یکبار تزریق کورتون به شانه انجام شود.

5- تزریق PRP و یا اوزون و انواع ژلها

مفید بودن تزریق PRP و یا اوزون و انواع ژلها در این بیماری هنوز در مقالات و مطالعات معتبر به ‏هیچ وجه اثبات نشده است، اما در مراکز تحقیقی در حال تزریق به بیماران و تحقیق روی آن هستند که معلوم شود آیا مؤثر خواهد بود یا خیر.

چه مدت درمان‏های غیرجراحی را باید ادامه داد؟

معمولاً حداکثر طول دوره درمان غیر جراحی را 3 تا 6 ماه در نظر می‏گیریم و بیشتر از این هم صبر نمی‏کنیم، چون اگر قرار باشد به درمان غیرجراحی جواب بدهد باید با همین مدت جواب بدهد وگرنه یا اصلاً جواب نمی‏دهد ویا اگر با درمان طولانی مدت‏تر بخواهد جواب بدهد این جواب موقت است، دوباره دردها برمی‏گردد، بیماری عود می کند و حالا چون زمان هم خیلی گذشته و کیفیت تاندون و عضله هم خرابتر شده، نتیجه جراحی هم مثل مواردی که زودتر عمل می شوند خوب نخواهد بود.
پس اگر بیماری به 3 تا 6 ماه درمان غیرجراحی پاسخ ندهد باید جراحی شود؛ و اگرعمل نشود مثل آنچه كه در بالا ذكر شد به زيان بيمار تمام مي شود تاندون از بين مي‏رود.

موفقیت درمان‏های غیرجراحی: 

اگر تمام موارد فوق کامل انجام شود و حدود 3 تا 6 ماه ادامه یابد موفقیت حدود 30 تا 90 درصد و به طور میانگین 60 درصد است. یعنی 60 درصد بیماران بهبودی کافی بدست می‏آورند و 40 درصد بهبود نمی‏یابند ونیاز به جراحی خواهند داشت.
درمانهای فوق که به نام “درمان‌های غیر جراحی” شناخته می‌شوند برای مدتی ادامه می‌یابند که طول این دوره از بیماری تا بیمار دیگر برحسب وضعیت بیماری، سن،شغل و … متفاوت است و معمولاً از 3 ماه تا 6 ماه در نظر گرفته می‏شود. پس از آن اگر بهبودی کامل حاصل نشد باید جراحی انجام شود تا هم درد ساکت شود و بتواند راحت بخوابد، کار کند و ورزش کند، و هم از پیشرفت بیماری جلوگیری گردد، چون با پیشرفت بیماری، پارگی تاندون بزگتر شده و تاندون نازک، کوتاه و ضعیف می‏شود که در این حالت، درمان بسیار سخت‌تری دارد و کمتر هم نتیجه بخش است.

برای مطالعه بیشتر در مورد درمان های غیر جراحی شانه و آرنج اینجا کلیک کنید.

یک سؤال و نکته بسیار مهم!!!!

در چه مواردی باید پارگی تاندون روتاتور کاف شانه را بلافاصله جراحی کرد؟

1) اگر پارگی تاندون كامل باشد يعني تمام ضخامت تاندون ( Full thickness rotator cuff tear ) پاره شده باشد و پارگي بطور حاد و ناگهانی (در اثر ضربه یا کار شدید و یا کشیده شدن دست) رخ داده باشد و سن بيمار كمتر از 65 سال باشد، چه پارگي كوچك باشد و چه بزرگ باشد، درمان آن جراحی است، و فیزیوتراپی کمکی به بیمار نمی کند و فقط درمان او را به تأخیر می اندازد و کیفیت تاندون بد تر می شود و در نهایت موفقیت جراحی بعدی را هم کم می کند.
2) اگر سن بالاتر از 65 سال باشد و پارگي تاندون بصورت تمام ضخامت و ناگهانی در اثر ضربه باشد و وسيع هم باشد، در اين بيماران هم بايد جراحي كرد و صلاح به درمانهاي غير جراحي نیست.
در اين دو گروه از بيماران كه ذكر شد، بايد از اول و هر چه زودتر جراحي كرد كه نتيجه كار بهتر شود و تزريق كورتون، استفاده از فيزيو تراپي و … واقعاً به ضرر بيمار تمام مي‏شود چون درمان را تاْخير مي‏اندازد وباعث مي‏شود كه بيمار مدت طولاني تري درد بكشد و از كار باز بماند و از طرفی باعث کوتاهی و بدتر شدن كيفيت تاندون پاره شده مي‏شود و نتيجه جراحي را هم خراب مي كند. بيمار بالاخره یک روزی مجبور مي‏شود كه عمل كند ولی نتيجه اول بدست نمی‏آید.
آنچه كه گفته شد براي پارگي ” حاد “، يعني” ناگهاني ” شانه است. اما در اکثریت بیماران پارگی تاندون کم کم و طی زمانی طولانی رخ می دهد؛ یعنی بیمار سالها دردهای خفیفی در شانه داشته که یا اهمیت نمی داده و یا با درمانهایی مثل دارو درمانی یا فیریوتراپی با آن مدارا کرده اند تا اینکه پارگی وسیع تر و درد بیشتر شده و با بررسیهایی که ذکر شد معلوم شده که پارگی تاندون کاف دارد. در این گروه از بیماران اگر قبلاً فیزیوتراپی و درمان غیر جراحی اصولی انجام نشده باشد اول تحت درمان غیر جراحی درست و اصولی قرار میگیرند و اگر پاسخ کافی حاصل نشد جراحی می شوند. در اینجا هم معمولاً حداکثر طول دوره درمان غیر جراحی را 3 تا 6 ماه در نظر می گیریم و بیشتر از این هم صبر نمی کنیم، چون اگر قرار باشد به درمان غیر جراحی جواب بدهد باید با همین مدت جواب بدهد وگرنه یا اصلاً جواب نمی دهد ویا اگر با درمان طولانی مدت تر بخواهد جواب بدهد این جواب موقت است و دوباره دردها بر برمی گردد وبیماری عود می کند و حالا چون زمان هم خیلی گذشته و کیفیت تاندون و عضله هم خرابتر شده، نتیجه جراحی هم مثل مواردی که زودتر عمل می شوند خوب نخواهد بود؛ پس اگر بیماری به 3 تا 6 ماه درمان غیر جراحی پاسخ ندهد باید جراحی شود؛ و اگرعمل نشود مثل آنچه كه در پاراگراف بالا ذكر شد به زيان بيمار تمام مي شود تاندون از بين مي رود.

چه بیمارانی را سعی می‏کنیم که جراحی نکنیم؟

اگر بیمار سن خیلی بالا مثلاً بیشتر از 80 سال داشته باشد، چون در این سنین، بیماران معمولاً کارهای سنگین انجام نمی‏دهند، اغلب جراحی نمی‏شود و با درمانهای غیرجراحی درمان می‏گردند که در سطور بالا شرح داده شد.
اگر به هر دلیلی بیمار را نتوان جراحی کرد، مثلاً بیماری پیشرفته قلبی یا ریوی و … داشته باشد، باز هم درمان غیرجراحی انتخاب می‏شود.

انواع جراحی برای ترمیم پارگی تاندون روتاتور کاف شانه

عمل جراحی به دو صورت قابل انجام است:

1) جراحی باز

در جراحی باز، برشی به طول حدود 5 تا 6 سانتیمتر سر شانه ایجاد می گردد و از این طریق، سر استخوانی که به سمت پایین خم شده (استخوان آکرومیون) برداشته شده و معمولاً بورس ضخیم شده هم خارج میشود و تاندون هم ترمیم می‏گردد.

2) جراحی آرتروسکوپیک یا جراحی بسته

در جراحی آرتروسکوپیک که به غلط “لیزری” هم گفته می‏شود و در حقیقت هیچ ربطی هم به لیزر ندارد، وسیله ای به ابعاد یک خودکار از یک سوراخ در پشت شانه وارد مفصل می شود که هم نور را به مفصل می تاباند و هم تصویر داخل شانه را می گیرد و به یک مونیتور منتقل میکند. جراح با نگاه کردن به آن، درون مفصل را می بیند، سپس از طریق سوراخهای دیگری وسایلی را به مفصل می‏فرستد و همان کارهایی را که در جراحی باز گفته شد انجام می‏دهد.
هر کدام از این دو روش جراحی معایب و مزایایی دارند و هیچکدام بطور مطلق بهتر از دیگری نمی‏باشند. مثلاً درد پس از عمل در روش آرتروسکوپیک کمتر است، ولی در روش باز معمولاً مدت عمل کمتر می‏باشد تاندون بصورت محکم‏تری ترمیم می‏شود.
معمولاً تاندون از محل اتصال به استخوان پاره می‏شود و موقع ترمیم هم باید به استخوان دوخته شود. در جراحی باز معمولاً فقط با نخ ترمیم (دوخته) می‏شود و بندرت از پبچهای مخصوصی که به انتهای آنها نخ وصل شده استفاده می‏گردد. به این پیچها انکور سوچور (Anchor Suture) گفته می‏شود که در سر استخوان بازو کار گذاشته می شوند و تا اخر عمر هم باقی می‏مانند. انکور سوچورها انواع مختلفی دارند، برخی فلزی و برخی غیرفلزی هستند. بعضی از آنها پس از گذشت زمان جذب می‏شوند و از بین می‏روند و بعضی غیر قابل جذب بوده و تا پایان عمر باقی می‏مانند.

در جراحی آرتروسکوپیک تقریباً همیشه باید از این پیچها استفاده کرد، و در ضمن در این نوع جراحی، وسایل دیگری هم برای برداشتن بافت‏ها و ترمیم آنها بکار می‏رود و به همین خاطر هزینه جراحی آرتروسکوپیک از جراحی باز بیشتر است.

برای دیدن فیلم ترمیم پارگی کاف به روشباز و یا  آرتروسکوپیک اینجا کلیک کنید.

مراحل پس از جراحی

پس از عمل ترمیم پارگی تاندون روتاتور کاف، معمولاً باید 1 تا 2 ماه دست بیمار به گردن آویزان باشد که طول مدت آن بر حسب وضعیت تاندون و کیفیت ترمیم متفاوت است. بعد از آن باید مدتی فیزیوتراپی انجام شود تا دامنه حرکتی شانه کامل گردد، و ضمن آن بیمار باید تمرینات ورزشی زیادی را هم در منزل انجام دهد.

موفقیت درمانهای جراحی

موفقیت درمانهای جراحی بر حسب وضعیت تاندون، سن و شغل بیمار و… متفاوت است و در پارگی‏هایی که خیلی از آنها نگذشته باشد حدود 90 تا 95 درصد تخمین زده می‏ شود. باید دانست که هیچ عمل جراحی در هیچ کجای بدن حتی در بهترین شرایط، موفقیت 100% و تضمینی ندارد.

برای دیدن نتایج جراحی ترمیم تاندون روتاتور کاف به روش جراحی باز اینجا کلیک کنید وبرای دیدن نتایج جراحی ترمیم تاندون روتاتور کاف به روش جراحی آرتروسکوپیک اینجا کلیک کنید.

اگر درمان پارگی تاندون روتاتور کاف شانه خیلی به تأخیر بیفتد چه می‏شود؟

اگر پارگی تاندون روتاتور کاف شانه درمان نشود و یا با درمان‏های غیر اصولی درمان شوند، پس از گذشت چندین ماه و یا چند سال که در افراد مختلف متفاوت است، تاندون کم کم از بین می‏رود و استخوان سر بازو مستقیماً به استخوان آکرومیون بالای خودش گیر می‏کند، ساییده می‏شود و مفصل شانه تخریب می‏گردد. در این حالت تاندوني براي ترميم وجود ندارد؛ اين بيماران محكوم هستند كه سالها درد بكشند و تا سنین بالاتر (حدود 70 سالگي) صبر نمايند و آنوقت تحت عمل جراحي “تعويض مفصل معكوس” (Reverse Shoulder Arthroplasty) قرار گيرند كه هم نتايج اندك دارد و هم عوارض آن زياد است. اگر بیمار مناسب این عمل نباشد و یا نخواهد آن را انجام دهد، مي‏توان يك عمل كوچكتر و فقط براي كاهش درد موقت بيمار انجام داد كه

به آن، “عمل دبريدمان ” مي‏گوييم. در این عمل اصلاً قصد بر ترميم تاندون نيست و فقط تاندون‏ها و استخوان‏هايي كه باعث درد مي شوند تراشيده و برداشته مي‏شوند.

پایان